Ortak Akıl Politika GeliştirmeCumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında özellikle “z” kuşağı olarak tanımlanan ve ilk defa oy verecek olan gençlerin oyuna talip olan tüm partiler yarışa girmiş ve seçim meydanlarında gençlere yönelik bir çok vaatte bulunmuştur. Bu vaatlerden birisi de ucuz cep telefonu ve bedava internet verilmesiydi.
25.10.2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Karar’la mobil telefon cihazları ve bedava internet sağlanmasının detayları belli olmuştur.
Cumhurbaşkanı’nın imzaladığı ve 01.11.2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan 7734 sayılı “Yükseköğretim Öğrencilerine Teknolojik Cihaz ve İnternet Desteği Verilmesine İlişkin Karar”a göre,
-Satın alma tarihi itibarıyla 26 yaşından gün almamış olan,
-Örgün eğitim veren üniversitelerde okuyan (Açık öğretim öğrencisi olunmayacak),
-Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan,
yükseköğretim öğrencilerinin her birine, bir defaya mahsus olmak üzere teknolojik cihaz desteği ve bir yıllık internet desteği sağlanacaktır.
Bu destekten faydalanılabilmesi için de;
-Mobil telefon cihazları ile bilgisayar cihazlarının nihai satış fiyatının 9.500 TL’yi aşmaması,
-Satın alımların elektronik ortamda düzenlenen fatura ile yapılması,
şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir. İkinci el cihaz satın alımları bu destek kapsamı dışında tutulmuştur. Her öğrencinin bir defaya mahsus olmak üzere kullanabileceği teknolojik cihaz destek tutarı toplamı da en fazla 5.500 TL ile sınırlanmıştır.
Yukarıda belirtilen öğrenciler için sağlanacak internet desteği ise, bir hatla sınırlı olmak üzere 12 ay boyunca ücretsiz, aylık en fazla 10 cigabayt olacak şekilde yıllık 120 cigabayttır. Bu destek, ilgili öğrenci adına kayıtlı bir hatla kullanılacaktır.
Buna göre 9,500 TL’nin üstünde fiyatı olan mobil telefon cihazları kapsam dışında tutulmuş ve 9.500 TL’ye alınacak bir telefon için de en fazla 5.500 TL destek sağlanması öngörülmüştür.
Söz konusu Karar’dan anlaşıldığı kadarıyla örneğin fiyatı 10.000 TL olan bir cep telefonu alımlarında destek söz konusu olmayacaktır. Bu noktada belirtmek gerekir ki destekten yararlanılabilmesi için cihaz fiyatına sınır konulması, ihtiyaca uygun cihaz(cep telefonu) bulma konusunda zorluk yaşanmasına neden olacaktır.
Karar’da, cihazların yerli olup olmayacağı konusunda da bir sınırlama getirilmemiştir. Ancak Karar’ın 4 üncü maddesinde yer verilen “Bu Kararın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Gençlik ve Spor Bakanlığınca belirlenir.” hükmü uyarınca cihazların yerli veya ithal olup olmayacağı hususunda düzenleme yapılması mümkündür.
Destek kapsamında edinilen mobil telefon cihazları, destekten yararlanma tarihinden itibaren en az iki tam yıl süre ile sadece destekten yararlanan tarafından kullanılacaktır.
Sağlanacak bu desteklerden sadece yükseköğretim öğrencileri bir defaya mahsus yararlanabilecektir. Karar’ın yürürlüğe gireceği 1 Kasım 2023 tarihinden sonra (Karar kaldırılmadığı sürece) örneğin 2025 yılında yükseköğretim öğrencisi olacakların da -26 yaşından gün almaması kaydıyla- faydalanması mümkün olacaktır.
Yine bu Kararda yer alan şartların ihlalinin veya desteklerden usulsüz yararlanıldığının tespit edilmesi halinde, yararlanılan destek tutarı, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak faiz ile birlikte destekten yararlanandan geri alınacaktır.
Yükseköğretim öğrencilerinin sıklıkla kullandığı uygulamalar dikkate alındığında, bir öğrencinin ihtiyacını karşılayacak hafıza ve özelliklere sahip bir telefonun fiyatının Karar’da belirtilen fiyatın üstünde olduğu bir gerçektir. Ancak bu tartışmalar bir yana bırakıldığında bir çok öğrencinin teknolojiye daha rahat ulaşmasında önemli bir fayda sağlayacak bu Karar’ın iyi uygulamalar kapsamında görülerek zamanla kapsamının genişletilmesi ve de destek konusu rakamların zamana ve piyasa koşullarına göre güncellenerek devam ettirilmesi yerinde olacaktır.
Ali Tigrel
