Halil Yalçın11.Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası’nda alınan kararlara geçen ayki yazımda bahsetmiştim. Söz konusu şurada ortaya konulan 54 hedeften katkıda bulunabileceğimi düşünerek seçtiğim 3 konunun bugüne kadar ki gerçekleşme durumunu irdelemiş, 12. Şura için konulacak hedeflerin daha gerçekçi olarak belirlenmesine vurgu yapmıştım. Öncelikle bir mühendis ve bu tür işlerde fiilen yer almış bir kişinin tecrübeleri doğrultusunda değerlendirme yapamaya çalışıyorum.
Peki hedefler belirlenirken ne yapmalı, nasıl yapmalı? Ülke ekonomisinin geleceğe hazırlanması için öncelikle mevcut durumun objektif kriterlere göre değerlendirilmesi gerekir. Yani bir önceki hedeflere ne kadar yakın veya uzak olduğumuza bakılarak eksikler belirlenir. Geçmişte karşılaşılan problem ve darboğazlar tespit edilir. Sonra belirlenen hedeflerin öncelikler arasındaki yeri kararlaştırılır. Yakın gelecekte gerçekleştirilebilmesi olasılığına göre hedefe konsantre olunur. Hedefin güncelliği ortadan kalkmışsa hiç düşünülmeden de vazgeçilmelidir. Neden vazgeçiyoruz diyebilirsiniz? Hepimizin çok iyi bildiği gibi teknolojide hızlı gelişme ve değişimler yaşanıyor, bu da bazı hedeflerin güncelliğini yitirmesine neden oluyor. Ayrıca daha ucuz alternatif çözümler ortaya çıkmışsa güncelliğini yitiren çözümleri gerçekleşmenin ne anlamı olabilir ki! Yani geç kaldıysan bırak ve daha iyi daha yeni bir çözüm varsa onu değerlendir! Ezcümle zararın neresinden dönersen kardır mantığını her zaman çalıştır.
Bazen bir önceki dönemde konulan hedefin bugün itibariyle çok afaki kaldığı zamanlar olabilir. Böyle durumlarda değişen şartlara uygun olarak hedefi yeniden gözden geçirmek ve yapılabilirliğini arttırmak önemlidir. Bu onu uygulamak durumunda olan kişi ve kuruluşları motive edecek ve daha da sahiplenilmesini sağlayacaktır. Ayrıca dünyadaki yeni trend ve gelişmeleri de göz önüne alarak güncelleme yapılırsa yolda karşılaşılacak sorunların çözümü de kolaylaşacaktır. Daha kolay destek ve yardım alınacaktır. Zaten hedefler tüm paydaşlar tarafından değerlendirildiği, sektöre faydalı olmak amacı taşıdığından gerek siyasi gerekse bürokratik etkilerden korunarak ortaya konulmalıdır. Diyebilirsiniz ki siyasi irade hiç yer almayacak mı? Tabii ki işlerin gerçekleştirilmesi makro düzeyde ülke ekonomisi ve insanına fayda sağlamak için yürütme erki tarafından yönetiliyor. Fakat siyasi kaygılarla halka hoş gelebilecek afaki hedeflerin konulması, kısa vadede belki fayda sağlayabilir. Ancak, yine siyasi nedenlerle uygulayıcılarında sahiplenme kaygısı yaratırsa hedeflerin gerçekleşme oranını düşürecektir. Kaynak israfı ve zaman kaybı da cabası. Bu nedenle mevcut durumun gerçekçi şekilde ortaya konması ve buna göre öncelik ve hedeflerin belirlenmesi her zaman önemlidir.
Bir diğer husus da şudur: Çok fazla hedef koymak yerine birbirleriyle bağlantılı olan hedeflerin alt başlıklar halinde belirlenmesi gerekir. Belirlenen hedefler gerçekleştirme sırasına göre net bir takvime bağlanmalıdır. 11. Şura’da belirlenen 54 hedeften birçoğunun aslında birbirinin tamamlayıcısı olduğunu görüyoruz. Yani birisinin olmaması halinde zımmen ona bağlı bazı hedeflere zaten erişilemez. Bu yüzden hedeflerin çıktısına uygun bir sıralama ile yapılması önem arz ediyor. Aslında işin en kolay kısmı bu tür hedefleri belirleyerek rapor haline getirmektir.
Bence en önemli husus uygulama ve takip. Ortaya konulacak hedefler siyasi iradenin sahip olduğu çeşitli kurum ve kuruluşlar eliyle organize bir şekilde hayata geçirilmelidir. Bir koordinatörün belirlenerek ilgili kurum ve kuruluşların görev ve yetki alanlarına giren hususları düzenli bir şekilde takip etmesi, aksayan yönleri hemen ortadan kaldırıp zaman ve kaynak yönetimi yapması işleri hızlandıracaktır. Tabii ki bu tür çalışmalarda takipçi yöneticiler ile liyakatli personele ihtiyaç vardır. Zaten herhangi bir projeye, konusuna hâkim bir ekiple destek verilmesi kesinlikle olmazsa olmazlardandır. Peki geçmiş dönemlerde bunlar uygulanmadı mı? Dönem dönem takipçi bakanlarımız olmadı değil. O bakanların dönemlerinde, bizzat benimde içinde yer aldığım çalışmalarda alınan mesafeler hepimizin yüzünü güldürdü. Maalesef her zaman bu sinerji yaratılamadı. Şu an ülke olarak hedeflerimizin ne kadar uzağında olduğumuzu yazmak bana da sizlere de karamsar bir hava vermiyor mu?
Umarım bu yıl hazırlanacak Şura Raporumuzda bugüne kadar ki tecrübelerden yola çıkarak, eski hatalar tekrarlanmaz, zülfüyâre dokunmayı bile göze alarak bilimsel yöntemlere uygun çalışmalar gerçekleştirilir.
Ortak Akıl Politika Geliştirme
