Ortak Akıl Politika Geliştirme Derneği’nin, ülke sorunlarına yönelik çözüm odaklı çalışma grupları kapsamında kurulan ”Pandemi Danışma Platformu” önemli bir girişime daha imzasını attı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın’ın moderatörlüğünde zoom üzerinden yapılan ve büyük ilgi gören toplantıda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi, Toplumda Salgın Yönetimi Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Deniz Odabaş ve Bilim Kurulu üyesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap çarpıcı açıklamalarda bulundular.
Prof. Dr. Deniz Odabaş ”Pandemi nedir, pandemide mücadele stratejileri ve temel prensipleri” başlığı altında yaptığı sunumda salgın sürecinin Türkiye’de bilimin gerçek değerinin geniş kitleler tarafından daha iyi anlaşılmasında çok etkili olduğu belirterek şunları söyledi: ”Öncelikli hedefimiz kontrolü sağlama ve zararı azaltma. Bunun için 3K olarak tanımladığımız ve ısrarla üzerinde durduğumuz uyarılarımız var: Kalabalıklardan uzak durun, kapalı ortamlara girmeyin ve bunların sonucunda oluşan kirli havadan sakının.”
Daha sonra söz alan programın moderatörü Prof. Dr. Faruk Aydın ise ”Düşmanımızı tanıyalım: Tanı, mutasyon ve varyantları” konusunda aydınlatıcı bilgiler verdi. Dünyada dolaşmakta olan değişime uğramış virüslerin aslında daha fazla olduğunu ancak bunlardan üç tanesinin hastalığın ve salgının seyrini değiştirme potansiyeli nedeniyle endişe verici varyant olarak tanımlandığını söyleyen Prof. Dr. Faruk Aydın, bu üç varyanttan İngiliz varyantının daha kolay bulaşabilme yeteneği sayesinde ülkemiz de dahil olmak üzere 130’dan fazla ülkede hakim virüs haline geldiğini ancak aşıların bu varyanta karşı etkisinin yüksek olduğunu belirtti. Diğer iki varyantın da bulaşma yeteneğinin fazla olduğunu ve özellikle Güney Afrika varyantına karşı aşıların hala etkili olmakla birlikte bu etkinin azalmış olduğunu söyledi. Varyantların ortaya çıkmasının nedeninin virüsün çoğalma fırsatı bulması olduğunu bu nedenle yeni ve daha güçlü varyantlardan korunmak için aşı ve kısıtlama gibi tedbirlerle insanlarda hastalığın azaltılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Faruk Aydın ülkemizde de varyant virüslerin takip edilmekte olduğunu söyledi. Virüsün bu şekilde yakın takibini yapan, gece gündüz demeden çalışarak her gün onbinlerce testi en kısa sürede sonuçlandıran Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanlarının da salgının kontrolünde çok önemli rol oynadıklarını ifade etti.
Son olarak konuşan Prof. Dr. Alpay Azap’sa ”Ülkemizde pandemi ile mücadelede makro stratejiler ve aşılar” bağlamında açıklamalarda bulundu. Azap, Marks’ın ”Tarihte tekerrürler vardır ama ilki trajedi, ikincisi komedidir” sözünü anımsatarak salgınlar konusunda geçmişte yapılan hatalardan ders çıkarılması gerektiğini vurguladı. Dünyada yaşanan benzer felaketlerin temelinde doğayı tahrip etmenin, hızlı tüketimin büyük etkisi olduğuna dikkat çeken Azap, salgının Türkiye boyutunu anlatırken ”İnsanlarımız bilimle sanki yeniden tanıştılar, herkes yüzünü bilimden yana döndü. Bu anlamda Bilim Kurulu’nun hayata geçmesi büyük değer taşıyor diyerek konunun bir başka boyutuna değindi: Bilim Kurulunda yer alan değerli uzmanların, bilim insanlarının bakanlık çalışanları ile birlikte gece gündüz çalışarak salgının başlangıcındaki belirsizlik ortamında sağlık çalışanları ve halka yönelik aydınlatıcı broşürler rehberler hazırladıklarını, bu sayede panik ortamı oluşmasını engellediklerini belirtti. Salgının 2. dalgasının getirdiği yoğun iş yükü ve hastanedeki faaliyetlerinin yoğunluğu nedeniyle salgınla mücadeleye sahada devam etme kararı alarak Bilim Kurulu’nun toplantılarına katılmadığını da ifade eden Prof. Dr. Alpay Azap, konuşmasının son bölümünde aşı konusuna değinerek şunları söyledi. Salgın öyle bir şey ki siz isterseniz nüfusunuzun tümünü aşılayın kendi ülkenizde hastalığı kontrol altına alın aşıya ulaşamamış ülkelerde hastalığın yayılması ile ortaya çıkan varyantlardan kaynaklanan tehlikeyi göz ardı edemezsiniz. İsrail başka ülkelerde ortaya çıkacak varyant virüsler nedeniyle ilerde sıfırdan aşılama yapmak zorunda kalabilir. Yapılan bilimsel hesaplamalara göre şu anda dünyada kanıtlanmış olguların 10 katı (1,5 milyar) insan enfekte oldu 7 milyon kişi de hayatını kaybetti.
Toplantıda daha sonra soru cevap kısmına geçildi. Bu bölümde Prof. Dr. Faruk Aydın, Prof. Dr. Deniz Odabaş ve Prof. Dr. Alpay Azap’ın sorulara verdikleri yanıtların ortak noktası şuydu: ”İyimser haberlere ihtiyacımızın giderek arttığı bugünlerde, içinde olduğumuz yılın sonbahar-kış aylarında hastalanan kişilere verildiğinde hem kişiyi etkili bir şekilde tedavi edip hem de bulaştırıcılığını 24-48 saatte durdurabilecek hap şeklinde kolay kullanılabilen ilaçların piyasaya çıkmasını bekliyoruz. Aşılamada giderek daha yüksek oranlara ulaştığımızda hastalığın kontrol altına alınması daha kolaylaşacak. Ülkemizin gerek test, gerek sekanslama ve gerekse aşı geliştirme çalışmaları bağlamında yeterli bilimsel düzeye ulaştığını görüyoruz. Sağlık çalışanlarımızın tüm yorgunluk ve hayal kırıklıklarına karşın var güçleriyle savaşa devam etmeleri bize umut veriyor. 2022 yılında Pandeminin büyük ölçüde geride bırakılacağını hep beraber göreceğiz şeklinde konuşmalarını tamamladılar.
Toplantı Ortak Akıl Politika Geliştirme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Enis Tütüncü’nün kapanış konuşmasıyla sona erdi.