Elektrik Faturalarının Yükünün Azaltılması İçin Esnaf ve Sanatkarlar İçin “Esnaf Sicil Belgesi” Uygulaması Düşünülmelidir -Ümit Işık

ELEKTRİK FATURALARININ YÜKÜNÜN AZALTILMASI İÇİN ESNAF VE SANATKARLAR İÇİN “ESNAF SİCİL BELGESİ” UYGULAMASI DÜŞÜNÜLMELİDİR

Esnaf ve sanatkarların ticari faaliyetleri yanında bulundukları sokakların aydınlatılması, caddelerin ışıklandırılması ve kaldırımların temizlenmesi dahil bir çeşit kamu hizmeti de yerine getirdiğini söyleyebiliriz. Esnafın aydınlattığı sokaklar aynı zamanda vatandaşın güvenliğini de sağlamaktadır.

Esnaf ve sanatkarların faaliyetleri sırasında katlandıkları işletme giderlerinin diğer büyük işletmelere göre farklılaştırılması ve üretim üzerindeki maliyetin bir kısmının sosyal devlet anlayışı çerçevesinde desteklenmesi toplumsal sorumluluk olarak kabul edilmelidir.

Elektrik faturaları gibi artan maliyetler nedeniyle faaliyetini durdurmak zorunda kalan esnaf ve sanatkar, kendisiyle birlikte istihdam ettiği yanında çalışan kişileri de işsiz bırakacak, sosyal güvencesiz kalan vatandaşlar sosyal güvenlik kurumunun bütçe açığına yol açacaktır. Sosyal güvenlik kurumunun açığını kapatmak için kullanılacak kaynakların en baştan esnaf ve sanatkarların ayakta kalması için harcanması daha akılcı bir yöntemdir. Bu nedenle mümkün olduğunca esnaf ve sanatkarın üzerindeki yükler alınmalı ve bu kesimin desteklenmesi için gerekli adımlar atılmalıdır.

2022 yılı Ocak ayında yapılan zam sonrası elektrik faturalarının neredeyse iki katına çıkması esnafın omuzlarında ciddi bir yük haline gelmiştir.

Esnafın aylık elektrik, su, doğalgaz, internet gibi işyerinin çeşidine göre değişebilecek maliyetleri genellemek mümkün değildir. Çünkü her işletmenin türüne göre bu giderlerde ciddi farklılıklar vardır. Ancak bu giderlerin her bir esnaf işletmesi için ağır bir yük olduğunu söylemek zor değildir.

Esnaf ve sanatkarın işyerinde kullanmış olduğu elektrik-su gibi işletme giderlerinde herhangi bir indirim veya özel tarife yoktur. Diğer bir ifade ile örneğin Sanayi Sicil Belgesi sahibi olanlar için elektrik kullanımında tarife indirimi yapılırken esnaf için böyle bir yol izlenmemiştir. Oysa kahveci, lokantacı, fırıncı vb. bir çok esnaf yoğun bir şekilde elektrik ve su kullanmak zorunda kalmaktadır. Girdi maliyetleri artan esnafın bunu ürün fiyatlarına yansıtması ve enflasyonu tetiklemesi kaçınılmazdır. Bu da gösteriyor ki esnafın üzerindeki işletme giderleri son tahlilde genel fiyatlar üzerinde de bir artışa neden olmaktadır.

Esnafın ayakta kalması ekonominin de canlı ve ayakta kalması demektir. Toplumda bazı kesimlerin desteklenmesi sosyal devlet olmanın gereğidir. Esnafa yapılacak desteklerin, üretim, istihdam ve vergi olarak geri dönüşü olacağı gözden kaçırılmamalıdır.

6948 sayılı Sanayi Sicili Kanunu’nun 1’inci maddesinde  “sanayi işletmesi,” “sanayi işleri” ve “sanayici” tanımı yapılmış ve anılan Kanunun 2’nci maddesinde de sanayi işletmelerinin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi siciline kaydettirilmesi ve karşılığında sanayi sicil belgesi alınması düzenlemiştir.

Kanunla sanayi işletmeleri kayıt altına alınırken kendilerine verilen Sanayi Sicil Belgesiyle de bazı avantajlar sunulmuştur. En önemli avantajlar arasında da elektrik faturalarını sanayi abonesi tarifesinden ödeme imkanıdır. Sanayi Sicil Belgesinin bir suretinin bağlı bulunulan elektrik idaresine bir dilekçeyle ibraz edilmesi halinde bugünkü (ticarethane) tarifelere göre yaklaşık  %15 civarında daha ucuz elektrik kullanılmaktadır.

2022 Şubat ayından itibaren geçerli olacak bedeller, işyeri vasfındaki lokanta, kahvehane berber vs. tüm ticarethaneler için geçerli olan “tek terimli tek zamanlı alçak gerilim ticarethane” tarifesi ile tek terimli alçak gerilim sanayi grubu aboneleri için geçerli “sanayi elektrik tarifesi”nin kıyaslamasına aşağıda yer verilmiştir.

Kaynak: EPDK

Tabloya göre sanayi sicil belgesi olup da sanayi tarifesinden fatura ödeyenler ticarethane tarifesine göre yaklaşık %15 daha düşük ödemektedirler. Diğer bir ifade ile 150 kwh elektrik kullanan bir ticarethane 410,92 TL öderken, aynı miktar tüketim yapan sanayi tesisinde 342,39 TL ödenmektedir.

Bu nedenle esnafın üzerinde yük olan elektrik, su gibi giderleri için muafiyet getirilmeli veya Sanayi Sicil Belgesi gibi “Esnaf Sicil Belgesi” uygulamasına geçilerek bu belgeyi alanlara özel tarifeler uygulanmalıdır.

Faturalarda yer alan dağıtım bedeli, Belediye Tüketim Vergisi, vb. gibi kalemler Esnaf Sicil Belgesine sahip olan esnaf işletmelerine ait faturalarda yer almaması (en azından Covid-19 salgını gibi olağanüstü dönemlerde) yerinde bir uygulama olacaktır.