Dr. Hakan AkbulutCumhuriyet tarihimizin belki de en çarpıcı ve takdir edilecek uzlaşısını gerçekleştiren Millet İttifakı; birçok konuda olduğu gibi dış politikada da ortak bir bakış açısı geliştirdiklerini açıkladılar.
Millet İttifakı’nın dış politikada ortak bakış açılarını; genelde parti liderlerinin ve parti yetkililerinin zaman zaman yaptıkları açıklamalardan anlıyoruz.
“Ortak Politikalar Mutabakat Metni”nde dış politika başlığı altında yer alan 48 maddenin ve aynı belgede ki, “Milli Savunma, Güvenlik ve Terörle Mücadele, Siber Güvenlik, Göç ve Sığınmacı Politikaları” ile ilgili maddelerin yayınlanması ile, Millet İttifakı’nın dış politikada ortak bakış açılarına bir anlamda resmiyet kazandırdıklarını görüyoruz.
Anılan maddelerin içeriklerinin ayrı bir makale konusu olduğunu düşünüyoruz ancak bu makalemizde “titiz ve özenle hazırlandığı anlaşılan bu maddeler gerçekten dış politikada bir değişimin sinyalini veriyor mu?“ sorusuna yönelik bazı görüşlerimizi sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Dış politika genelde devlet politikaları ile özdeşleştiği için; dış politikada yeni adımlar atmak ve yeni yol haritaları geliştirilmek istendiği zaman, yeni politikaların çok iyi ortaya konulması gerekir.
Millet İttifakı’nın seçimleri kazanması durumunda dış politikada değişim ve yeni başlangıçlar kaçınılmaz görülüyor. Bu değişimin ve yeni yaklaşımların; “Ortak Politikalar Mutabakat Metni”ne paralel açıklanacak kapsamlı bir yol haritası ile anlatılması gerektiği inancındayız.
Ekonomi, demokratikleşme, sosyal politikalar alanlarında Millet İttifakı’nın kamuoyuna yönelik çok kapsamlı raporları, notları, açıklamaları ve yol haritaları mevcuttur.
Dış politika konuları için de bu tür hazırlıkların gerekli ve önemli olduğunu düşünüyoruz.
Bilinen İki adım
Millet İttifakının iktidara gelmesi durumunda dış politikada atılacak iki adımı Türkiye kamuoyu çok iyi biliyor.
Bir; dış politikada karar verme mekanizması değişecek, Dışişleri Bakanlığının ve ilgili kuruluşların karar verme sürecinde ağırlığı artacak, Dışişleri Bakanlığı’na liyakat getirilecek, liyakatsız siyasi atamalar ve kadrolar değiştirilecek.
İki; Suriye ile görüşme kanal ve yolları artırılıp, diyalog başlatılacak.
Yukarıda belirtilen iki husus dışında Millet İttifakı’nın dış politikada alanında uygulayacağı diğer dış politika yaklaşımlarının kamuoyunca yeterince bilindiği söylenebilir mi?
Yeni yol haritasına yönelik olarak Batı dünyası ile ilişkiler, Arap ülkeleri ile ilişkiler, Türki Cumhuriyetleri ile ilişkiler, komşu ülkelerle ilişkiler de “neler” aynen devam edecek “neler” değişecek?
Millet İttifakı’nın iktidara gelmesi durumunda dış politika alt başlıklarında kapsamlı ve uygulanabilir yeni yaklaşımlar ve yönelişler neler olacak?
Öncelikli Dış Politika
Yaklaşık 10 yıldır Rusya-Ukrayna Savaşı ve “Mavi Vatan”a yönelik bazı olumlu girişimler dışında dış politikada doğru politikalar üretemeyen mevcut siyasi irade sonrası dönemde yeni dış politika yaklaşımları ve öncelikleri bize göre en az ekonomik sorunların durumu kadar aciliyet arz etmektedir.
Yeni dönemde ekonomi başta tüm alanlarda yeni düzenlemeler yapılırken, dış politika için de kapsamlı ve doğru bir yol haritası elzemdir.
Böyle bir yol haritasının sadece Türkiye kamuoyu için değil dış dünya için de büyük önem arz ettiği açıktır.
Dış Dünya
Bugün Türkiye için önemli birçok ülke, seçim sonrasında iktidara gelmesi durumunda Millet İttifakı’nın nasıl bir dış politika izleyeceği konusunda yeterince ve sağlıklı bilgiye sahibi midir?
Millet İttifakı’nın bugüne kadar bahse konu ülkelerin Ankara’daki temsilcileri ile görüşmelerle sınırlı kaldığı düşünülen iletişim ve temaslarının daha kapsamlı şekilde ele alınması gerekmez mi?
Ulusal Çıkar
Günümüzde ülkeler arasındaki temas ve ilişkileri sadece “ulusal çıkar” kavramı ile açıklamak zor gözüküyor. Ülkeler arasındaki ilişkilerde bazı yakınlık ve özel temasların mevcudiyeti hepimizce bilinen bir gerçektir.
Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yakın temas içinde olan Devlet Başkanı Putin’in veya Emir Hamed es Sani’nin Millet İttifakı’nın yeni dış politika öncelikleri konusunda sadece Ankara’daki misyonlarından gelen bilgilerle tatmin olabileceğini düşünebilir miyiz?
Türkiye için önem arz eden ülkelerin Millet İttifakı’nın dış politikada yeni yol haritası hakkında yeterince bilgi sahibi olmaları gerekir ve bu konuda acil bazı adımlar atılmasının gerekli olduğunu düşünüyoruz.
“İktidarımızın ilk 100 Gününde Yapacaklarımız” broşüründe dış politikada yapılacakların belirtilmemesi bir eksiklik olarak ifade edilebilir. Bu çerçevede ilk 100 günde önemli görülen bazı başkentleri ziyaret ve bu başkentlerde yeni dış politika yol haritası hakkında bilgi vermek gerektiği inancındayız.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bazı ülke liderlerine (Bizce bu ülkeler yirmiyi geçmez) ivedilikle birer mektup gönderip mektup gönderilen ülke ile ilişkilere göre Millet İttifakı’nın yeni dış politika yol haritası hakkında bilgi iletmesi de yararlı olmaz mı?
Yeni dış politika ile Millet İttifakı
Millet İttifakı’nın iktidar olması durumunda birçok konuda olduğu gibi dış politika alanında da yeni siyasi iradeyi birçok zorluklar ve sıkıntılar bekliyor.
Dışişleri Bakanlığı’nı eski fonksiyonuna geri döndürmek, liyakatlı kadrolarla yola devam etmek bu doğrultuda büyük önem taşımakla birlikte dış politikada uzun soluklu ve kapsamlı bir yol haritasına her dönemden daha çok ihtiyaç duyulduğu ortadadır.
Bu süreçte dış politikada yeni uygulama ve yaklaşımların kamuoyuna ve dış dünyaya iyi anlatılmasının gerekliliği de izahtan varestedir.
Ortak Akıl Politika Geliştirme
